İnovasyon Çeşitleri

İnovasyonun pek çok çeşidi olsa da temel olarak dört inovasyon çeşidi öne çıkmaktadır. Başlıca inovasyon çeşitleri; ürün inovasyonu, hizmet inovasyonu, süreç inovasyonu ve pazarlama inovasyonu olarak sıralanabilir.

Ürün İnovasyonu: Mevcut ürün üzerinde farklı ve yeni değişiklikler yapılarak piyasaya sunulmasına ürün inovasyonu denir. Ürün inovasyonu alanındaki yenilikler, sunulan özelliklerden ürünün kalitesine kadar her şeyi içermektedir. Bu alandaki yenilikler, temel bir ürüne gerçek değer katabilecek tamamlayıcı ürünler ve hizmetler etrafında dönmektedir. Ürün inovasyonunda kilit nokta, ürüne önemli bir değer katmaya çalışmaktır. Cep telefonu üreticileri, her yıl bir telefonlarının yeni bir sürümünü yayınlama eğilimindedir. Üretici bunu yaparken benzersiz bir şey sunmaya çalışır. Ürün inovasyonu, sahip olduklarınızı geliştirmekle ilgilidir. Müşteri geri bildirimlerini alırsınız ve onu geliştirilmiş bir ürüne dönüştürürsünüz. Ürün inovasyonuna örnekler verecek olursak;

• Damladığında etrafı kirletmeyen kupa

• Piyasadaki ambalaj algısını baştan yazacak bir cips paketi. Kolay açılır ve kolay servis edilebilir şekilde tasarlanmış.

• Dışarıda duran banklara özellikle kış ve ilkbahar gibi yağışlı mevsimlerde oturma şansınız yok. Bu konuda harika bir inovasyon örneği görülebilir. Bankların köşesine iliştirilen kollar sayesinde banklardaki oturmalık alan döndürülebiliyor ve böylece kuru tarafı çevirip dilediğiniz gibi oturabilirsiniz.

• 
  

Hizmet İnovasyonu: Yeni bir hizmet yaklaşımında bulunmak veya mevcut hizmeti önemli ölçüde değiştirerek sunmaya hizmet inovasyonu denir. Hizmet inovasyonu, müşteriler için yeni hizmetlerin oluşturulması ve tanıtılmasını içeren inovasyon türüdür. Hizmet inovasyonu, müşteri deneyimi etrafında döner ve hizmetle ilgili yeniliklerle başlar. Bu alandaki yenilikler, ister kullanımını kolaylaştırarak, ister gzöden kaçan işlevselliği vurgulayarak veya yaygın sorunları gidererek, ürün veya hizmetinizin özelliklerini geliştirir. Hizmet inovasyonuna aşağıdaki örnekler verilebilir:

• İnternet üzerinden yemek sipariş verilmesi

• Market alışverişinin kapıya kadar getirilmesi

• Otobüslerde televizyon yayını yapılması

Süreç İnovasyonu: Bir ürünün üretimi ya da dağıtımında farklı yöntemlerin geliştirilmesi veya mevcut yöntemlerin iyileştirilmesine süreç inovasyonu adı verilir. Süreç İnovasyonlarına aşağıdaki örnekler verilebilir:

• Ford tarafından geliştirilen üretim bandı yönteminin hayata geçirilmesi,

• Günümüz imalat sanayisinde talaşlı imalat adını verdiğimiz alanlardaki silindirik ya da farklı formlardaki iş parçalarının üzerinden kesici takımlar vasıtasıyla talaş kaldırılması gereken durumlarda CNC Tezgahların kullanılmaya başlanması

• Hizmet sektörüne baktığımızda ATM’lerin hayata geçmesi

• İnternet üzerinden uçak bileti, tren bileti ve otobüs bileti satın alınmaya başlanması

Pazarlama İnovasyonu: Bir ürünün ya da ambalajının farklı tasarımlarla yenilenmesi, farklı pazarlama yaklaşımlarının kullanılması veya mevcut yaklaşımların geliştirilmesine pazarlama inovasyonu adı verilir. Pazarlama inovasyonu, yeni ürün ve hizmetlerin Pazar başarısının desteklenmesine katkıda bulunan tüm inüvasyon yönetimi faaliyetlerini kapsamaktadır. İnovasyonun asıl görev ve misyonunun Pazar başarısı olduğu düşünülürse, inovasyon pazarlamasının inovasyon sürecinde son derece önemli bir rol oynadığı ortaya çıkar.

Burada ürün veya hizmet eksisi ile aynı olabilir ama bunun tüketiciye sunuluş şekli çok farklı olabilir. Örnek vermek gerekirse; bebek şampuan şişesini düşünelim. Bir bebeği veya çocuğu yıkarken saniyelerle yarışıyorsunuz ve stresli bir noktada şampuanı iki elle kapağını açıp dökmek bir problem haline gelebilir. Bu yüzden bebek şampuanları pompalı şişelerde sunulmaktadır.

Pazarlama inovasyonuna aşağıdaki örnekler verilebilir:

• 1943 yılında kurulan ve bugün Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde faaliyet gösteren montaja hazır mobilya ürünlerinin yapay cennetinin kurucusu olan bir firmanın artırılmış gerçeklik teknolojisi ile ürünlerinin nasıl görüneceğine dair etkili bir hizmet sunmaya başlaması sonucu en başarılı pazarlama inovasyon örnekleri arasında sayılabilir.

• Marka bilinirliği yüksek olan kozmetik markalarından birinin imza attığı pazarlama inovasyonu örneği sayesinde kozmetik ürünleri satın almak isteyen kullanıcılar dijital olarak makyajlı hallerini görebilmekte ve ürün bazında makyajlarını tazeleyebilmektedirler. Bu uygulama en başarılı pazarlama inovasyon örnekleri arasında yerini almıştır.

• Çocuklar için yarış arabası şeklinde yatak modeli tasarlanması da pazarlama inovasyonuna örnek olabilir.

Şirketler, günümüz piyasa koşullarında rekabetçi kalabilmek için bir ya da birden fazla inovasyon türünü kendi alanına özelleştirerek uygulamalıdır.

Oğuz TAŞBOLAT

KalDer Üyesi

BİTES Savunma, Uzay ve Havacılık Teknolojileri A.Ş.

Kıdemli Kalite Mühendisi